Stad in oorlog

De podcast Stad in oorlog, Charkiv één jaar onder vuur (VPRO, NPO Radio 1) van Michiel Driebergen en Edwin Koopman is genomineerd voor de Zilveren Reissmicrofoon. Dat heeft juryvoorzitter Vincent Bijlo  op 9 mei bekendgemaakt in het radioprogramma Spraakmakers. De Zilveren Reissmicrofoon is de jaarlijkse prijs van de kritiek voor het beste radioprogramma of de beste podcast. De bekendmaking van de winnaar is op 15 juni.

Het juryrapport:

De Oekraïense stad Charkiv heeft in deze podcast een stem, een vrouwenstem. Ze vertelt: ‘Het was nog donker op 24 februari 2022. De buurtsuper was al open. Iemand kwam sigaretten halen. Toen ging opeens het luchtalarm en begon het gedonder. Er verschenen pantservoertuigen en tanks in de straten, ik lig op steenworp afstand van Rusland. Er stond een Z op. Een Z? De Z van Zelensky? Nee, de voertuigen waren Russisch! Onmiddellijk verschenen er mensen op straat die haastig koffers in auto’s propten. Kinderen huilden, vluchtenden riepen naar achterblijvers dat ze ook moesten gaan. Sommigen deden het niet, omdat ze niet wilden of niet konden. Mijn bevolking is sinds het begin van de oorlog gehalveerd, van twee miljoen naar één miljoen.’

Onder de vluchtenden was ook radio-correspondent Michiel Driebergen. Maar hij kwam terug, om in audio op te tekenen hoe Charkiv en haar bewoners overleven. Dat heeft hij op zeer radiofonische wijze gedaan, in full stereo. 

We horen het asfalt van de buitenwijken veranderen in kinderkopjes in het centrum. We lopen mee naar de negende verdieping van een kapotgeschoten flat, waar vlak achter de voordeur van een appartement een matras ligt, waarop een stel, van wie de man chronisch ziek is, al een jaar overleeft. We horen Alexandra, die alle leden van haar zangkoor kwijtraakte, maar inmiddels zoveel mensen bij elkaar heeft gesprokkeld dat ze een nieuw koor kan vormen. We horen de man in het stadspark zijn orgeltje draaien, de feestende tieners op het Vrijheidsplein, en we horen het luchtalarm. Altijd weer het luchtalarm, gevolgd door zware klappen die door merg en been gaan. Sommige mensen zijn inmiddels zo murw dat ze niet meer naar de schuilkelder gaan. Als ze ’s avonds gaan slapen, weten ze niet of ze de ochtend zullen halen.

Stad In Oorlog brengt dichtbij wat wij ons met geen mogelijkheid kunnen voorstellen: hoe het is om te leven in oorlog.