Nieuws – Nipkowschijf

Twintig jaar na de laatste uitzending krijgt de sketchshow Jiskefet (1990-2005) de Ere Zilveren Nipkowschijf. Dat maakte de jury woensdag bekend in talkshow Eva. Ook maakte ze daar de drie nominaties van de Zilveren Nipkowschijf bekend: de documentaireserie Zorgen, de reportagereeks Danny ter plekke van Danny Ghosen (de aflevering ‘Syrië na Assad’), en Een valse start -100 dagen in de jeugd- en gezinszorg van Nicolaas Veul. De Speciale Vermelding gaat naar de documentaire Blauwe ballen en andere verkrachtingsmythes van Sunny Bergman.

De uitreiking van de belangrijkste tv-prijs is op 12 juni in Amsterdam. Dan wordt ook radioprijs De Zilveren Reismicrofoon uitgereikt.

Uit het juryrapport:

Jiskefet (Ere Zilveren Nipkowschijf)
“Het zit de huidige jury al jaren niet lekker dat het onze voorvaderen nooit heeft behaagd Jiskefet te eren. Terwijl we nu, 35 jaar na de start van dit absurdistische programma, nog bijna dagelijks de humor en uitdrukkingen van Michiel Romeyn, Kees Prins en Herman Koch tegenkomen en bezigen. En de lullo’s en Juffrouw Jannie dragen we nog altijd in ons hart. Kortom: eindelijk credits voor Debiteuren, Crediteuren en de rest.”

Danny ter plekke (Nominatie)
“Journalist Danny Ghosen meldde zich na de val het regime van Assad razendsnel in het in chaos verkerende Syrië. Ghosen woonde in Libanon en heeft zelf herinneringen aan de angst voor het regime. Hij spreekt net zo makkelijk wanhopige mensen op zoek naar familieleden als rebellen die het gezag claimen. De kenmerken van de razende reporter die al jaren verslag doet vanuit alle uithoeken van de samenleving: betrokken, onverschrokken, en bovenop op het nieuws”

Een valse start – 100 dagen in de jeugd- en gezinszorg (Nominatie)
“Nicolaas Veul vond het spannend om honderd dagen de Jeugdzorg in te stappen, zeker als aanstaand vader met een complexe relatie met zijn eigen vader. Want wat is goed opvoeden eigenlijk? Eenmaal op de groep met uit huis geplaatste kinderen doet hij zijn stinkende best om hun vertrouwen te winnen en de medewerkers te ondersteunen. Dat lukt niet altijd, en dat toont vooral hoe betrokken en professioneel de vaste medewerkers zijn. De serie geeft daarmee een menselijk en genuanceerd beeld van de jeugdzorg, terwijl het instituut zoveel problemen kent. Meer dan in zijn eerdere 100 dagen-series gunt Veul de kijker een blik naar binnen. Dat maakt Een valse start bovendien tot een persoonlijk document zonder dat Veul zelf de hoofdrol speelt”.

Zorgen (Nominatie)
“De documentaireserie Zorgen toont met geduld en warmte hoe jonge mbo’ers worden voorbereid op een baan in de zorg. Ze ontpoppen zich, vaak na het overwinnen van schroom en fysieke weerzin, als serieuze en liefdevolle zorgverleners. Zo stuurs en onberekenbaar ze in de klas soms nog zijn, zo betrokken en verantwoord betonen ze zich bij het wassen en kleden van hoogbejaarden en zieken. Hun ontwikkeling wordt in het programma nauwgezet gevolgd, met ontroerend en, ook voor komende generaties ouderen, hoopgevend resultaat”.

Blauwe ballen (Speciale Vermelding)
“Sunny Bergman heeft een verbazingwekkend vermogen om in haar documentaires te vangen wat er leeft in de samenleving, of wat er gáát leven. Rode draad in haar invloedrijke oeuvre is de onderdrukking van vrouwen. In ‘Blauwe ballen’ laat ze op schokkende wijze zien hoe wijdverbreid verkrachting is, hoe zelden verkrachters bestraft worden, en vooral hoe hardnekkig onwetend mannen hier over zijn. Nee, verkrachters zijn geen perverse vreemdelingen die je met geweld overmeesteren. Het kan je beste vriend zijn.”

Over de Zilveren Nipkowschijf
De Zilveren Nipkowschijf is de oudste televisieprijs van Nederland, toegekend sinds 1961 door een jury van mediajournalisten en tv-critici. Naast ontstemd voorzitter Van der Bas bestaat de jury dit jaar uit: Amber Wiznitzer (NRC), Angela de Jong (AD), Arno Haijtema (De Volkskrant), Daphne van Rossum (De Telegraaf), Dennis Jansen (AD), Jordi Versteegden (De Telegraaf), Maaike Bos (Trouw), Nienke Schipper (Trouw), Ron Vergouwen (NPO Radio 1), Stefan Raatgever (Het Parool), Walter van der Kooi (De Groene Amsterdammer), Wilfred Takken (NRC) en Yasmina Aboutaleb (de Volkskrant).

De Joodse Raad (EO), de historische dramaserie van regisseur Paula van der Oest, naar een scenario van Roos Ouwehand en Paul-Jan Nelissen, heeft dit jaar de Zilveren Nipkowschijf gewonnen. Juryvoorzitter Renate van der Bas overhandigde de prijs aan de acteurs Claire Bender, Pierre Bokma, regisseur Paula van der Oest en de rest van het team. B&B Vol Liefde seizoen 3 (RTL4) kreeg een Speciale Vermelding.

De Concertzender won de Zilveren Reissmicrofoon. Deze werd door Vincent Bijlo overhandigd aan Sem de Jongh. De Ere Zilveren Reissmicrofoon gaat naar de Top 2000 (NPO Radio 2). De 3FM-deejay Wijnand Speelman ontving een Speciale Vermelding voor zijn interview met ALS-patiënt Anjo Snijders op de laatste dag van diens leven, vlak voor zijn euthanasie.

Uit het juryrapport:

De Joodse Raad (EO)
Soms komt er een dramaserie langs die een historisch onderwerp kan maken of breken. De Joodse Raad (EO) is er zo één. De serie laat zien dat in de Tweede Wereldoorlog zowel gehoorzaamheid als verzet tot duivelse dilemma’s leidden. In een subtiel en genuanceerd script, waaraan schrijver Roos Ouwehand vijf jaar werkte, neemt zij de kijker stapsgewijs mee in de gecompliceerde dilemma’s van raadsvoorzitter David Cohen (Pierre Bokma). Zijn beleid van ‘vertragen en meebewegen met de bezetter om erger te voorkomen’ leek een verstandige aanpak. Maar achteraf kun je stellen dat het precieze administratieve werk van de Joodse Raad de bezetter juist in de kaart heeft gespeeld bij de deportatie van meer dan honderdduizend Joden naar de vernietigingskampen.

Initiatiefnemer van de serie, de vasthoudende journalist Hans Knoop (De zaak Menten) wijst graag op het standsverschil bij de mensen die de Raad trachtte te sparen: de hoogleraren veel vaker dan de werklui. Maar Ouwehand en regisseur Paula van der Oest kozen niet voor de beschuldigende vinger, en dat toont lef en verbeeldingskracht. Het perspectief is de onwetendheid en het ongeloof uit het begin, die uitmonden in het verbijsterende besef overgeleverd te zijn geweest aan een gruwelijk, cynisch en bloeddorstig systeem van terreur.

De Concertzender
De Concertzender, veertig jaar tegen de verdrukking in: van een lokaal station met Fine Music tot een muzikale goudmijn met 24 themakanalen. Weinig woorden, veel muziek. Dat was het uitgangspunt van de nieuwe lokale Amsterdamse zender voor serieuze muziek opgericht in 1982 door IJsbrekerdirecteur Jan Wolff (1941-2012) en filmproducent en schrijver P. Hans Frankfurther (1932-1996). De oprichters wilden de muziekgenres laten horen die bij de publieke omroep niet of te weinig aan bod kwamen. Daar had de luisteraar recht op, vonden ze.

In eerste instantie was De Concertzender alleen in Amsterdam via de kabel te horen. In 2024 is de zender wereldwijd via internet te ontvangen. Het bestaan van de zender heeft talloze keren aan een zijden draadje gehangen en is in de loop der tijd door vele partijen gefinancierd, van NOS en VPRO tot Veronica aan toe.

Jury Zilveren Nipkowschijf
De jury van de Zilveren Nipkowschijf bestaat sinds 1961 en wordt samengesteld uit televisiecritici en mediajournalisten. Dit jaar hebben zitting: Renate van der Bas (voorzitter) en Maaike Bos (beiden Trouw), Amber Wiznitzer en Wilfred Takken (NRC), Dennis Jansen en Angela de Jong (Algemeen Dagblad), Bernice Breure en Daphne van Rossum (De Telegraaf), Yasmina Aboutaleb en Arno Haijtema (De Volkskrant), Stefan Raatgever (Het Parool), Walter van der Kooi (De Groene Amsterdammer) en Ron Vergouwen (freelance mediajournalist bij o.a. NPO Radio 1).

Jury Zilveren Reissmicrofoon 2024
Vincent Bijlo (Radiorecensent NRC) is de voorzitter van de jury van de Zilveren Reissmicrofoon 2024 die naast hem bestaat uit Edwin Wendt (freelance mediajournalist), Frederique de Jong (presentator en podcaster Follow the Money), Miranda van Holland (radiomaker), Paul van der Lugt (oud-directeur RTV Utrecht), Roeland van Zeijst (radiospecialist Broadcast Magazine) en Rutger Boxhoorn (radiodocent Hogeschool InHolland).

Sponsors
De activiteiten van de overkoepelende Stichting Nipkow zijn mogelijk dankzij financiële en
organisatorische steun van stichting VEVAM Fonds, Lira Fonds, Beeld & Geluid, NLZiet en Het
Ketelhuis en Westergas.

Beeld & Geluid eert de winnaar van de Ere Zilveren Reissmicrofoon later dit jaar met een portret in zijn Wall of Fame. In deze immense wand worden winnaars uit verleden en heden door kunstenaar Jaap Drupsteen in glas vereeuwigd.

De Concertzender, de podcast Mina & Mevrouw (VPRO) en radioprogramma De Zelfmoordshow (Kink): dit zijn de drie nominaties voor radioprijs de Zilveren Reissmicrofoon 2024. Dat maakte juryvoorzitter Vincent Bijlo woensdag 22 mei bekend op NPO Radio 1. Een Ere Zilveren Reissmicrofoon is toegekend aan de Top 2000. Een Speciale Vermelding gaat naar het interview van 3FM-deejay Wijnand Speelman met ALS-patiënt Anjo vlak voor zijn euthanasie. De uitreiking van de prijzen en de bekendmaking van de winnaar van de Zilveren Reissmicrofoon is op 13 juni in Amsterdam, tezamen met de uitreiking van de Zilveren Npkowschijf voor tv-programma’s.

Ere Zilveren Reissmicrofoon 2024

De jury moest zich al een aantal jaren bedwingen, maar aansluitend op het vijfentwintigjarig jubileum kan de Ere Zilveren Reissmicrofoon alleen maar naar de Top 2000 van NPO Radio 2 gaan. Dit ooit door oud-stationschef Kees Toering in een koortsdroom ontvangen radioconcept is uitgegroeid van een moeizaam bevochten eenweeksvlieg tot hét culturele audio-evenement. De jubileumeditie scoorde eind 2023 een marktaandeel van ruim 41 procent; zoiets komt al decennia niet meer voor in Nederland.

De publieke muziekmarathon is ons nationale eindejaarsgevoel geworden en toont zich zo een uitmuntend voorbeeld van de kracht van radio als langzaam werkend medium: de lijst der lijsten wérd zo’n ongekend succes dankzij het zorgvuldig opbouwen en uitbreiden van de uitzendingen en allerlei passende nevenproducten. Een apart compliment maakt de jury aan Bart Arens en zijn legendarische openings-mash-ups. De Top 2000 wint de harten van de jury als een puur muziekradioprogramma van gedreven makers voor én achter de schermen, met een groot talent voor sfeervolle inbedding en minutieuze timing. En die makers staan bij iedere nieuwe editie op de schouders van reuzen.

Genomineerden Zilveren Reissmicrofoon 2024

De Concertzender

Ruim vier decennia tegen de verdrukking in. Begonnen in 1982 als publieke lokale radiozender in Amsterdam, daarna landelijk actief vanaf medio jaren negentig. Terwijl elders in het medialandschap dito omroepen en themazenders verdwenen, bleef de Concertzender zich sterk maken voor een breed palet aan muziekstijlen, van klassiek tot wereldmuziek tot jazz en pop – alles ver buiten de gebaande paden. Sinds 2009 is de Concertzender weer een lokale omroep in Amsterdam, draaiend op vrijwilligers, maar met een trouwe schare luisteraars door heel Nederland. Juist omdat de Concertzender zoveel moois laat horen waar andere media – publiek of commercieel – geen ruimte aan bieden, is en blijft de Concertzender van groot cultureel belang.

Mina & Mevrouw (podcast Maartje Duin)

Een podcastserie voor OVT (VPRO) op NPO Radio 1. De negendelige documentaireserie Mina & Mevrouw is een prachtige vertelling van een Zeeuwse familiegeschiedenis, met als grote thema’s: klassenverschillen, vrouw zijn en onafhankelijkheid. Maartje Duin vertelt het verhaal van haar overgrootmoeder, gravin op een kasteel bij Middelburg, en Mina, haar inwonende dienstbode. In haar zorgvuldige zoektocht legt Maartje contact met Mina’s familie en ontsluit ze de dagboeken van haar overgrootmoeder, die bijna honderd jaar werd. Deze podcast beschrijft op prachtige wijze een leven lang ongemak in de relatie van een gravin en haar dienstbode en hoe de volgende generaties daarop terugkijken.

De Zelfmoordshow (radioprogramma Kink)

In deze eenmalige uitzending maakt presentator Tim op het Broek een onderwerp bespreekbaar waarop in het dagelijks leven veel taboe rust. De link met een aantal artiesten die hun leven beëindigden maakt de muziekzender hiervoor een passende omgeving. Op een verantwoorde manier, zonder te voorzichtig met het onderwerp om te gaan, wordt maatschappelijke betrokkenheid getoond. Emotionele verhalen worden afgewisseld met informatie over Zelfmoordpreventie-hulplijn 113. De maatschappelijke en persoonlijke betrokkenheid is voelbaar bij Tim en past ook bij KINK als zender: ruw, maar oprecht. De titel doet denken aan de Donorshow, het is opvallend en zet aan tot aandacht.

Speciale vermelding Zilveren Reissmicrofoon 2024

Interview van 3FM-deejay Wijnand Speelman met ALS-patiënt Anjo op de laatste dag van zijn leven

Tijdens 3FM Serious Request leerde we de 42-jarige ALS-patiënt Anjo Snijders kennen als bevlogen actievoerder voor Stichting ALS Nederland. Luisteraars waren getuige van de bijzondere vriendschap die tussen 3FM-dj Wijnand Speelman en Anjo ontstond. Toen enkele maanden later de situatie van Anjo verder verslechterde en hij besloot tot euthanasie, sprak Anjo op zijn laatste dag met Wijnand live op 3FM. De jury is onder de indruk van dit bijzondere en integere gesprek vol pieken en dalen, en vol mooie momenten en mooie herinneringen. Anjo had de door hem gezochte rust gevonden en de moed om zijn levenseinde onder ogen te komen. Het verdriet en de worsteling van Wijnand, de ruimte voor emoties en de wijze waarop deze twee mannen met elkaar in gesprek zijn gegaan, maken dit interview tot een onvergetelijk, zeer bijzonder radiomoment.

Jury Zilveren Reissmicrofoon 2024

Vincent Bijlo (Radiorecensent NRC) is de voorzitter van de jury van de Zilveren Reissmicrofoon, die naast hem bestaat uit Edwin Wendt (freelance mediajournalist), Frederique de Jong (presentator en podcaster Follow the Money), Miranda van Holland (radiomaker), Paul van der Lugt (oud-directeur RTV Utrecht), Roeland van Zeijst (radiospecialist Broadcast Magazine) en Rutger Boxhoorn (radiodocent Hogeschool InHolland).

De activiteiten van de overkoepelende Stichting Nipkow zijn mogelijk dankzij financiële en organisatorische steun van stichting VEVAM Fonds, Lira Fonds, Beeld & Geluid, NLZiet en Het Ketelhuis Westergasfabriek.

De jury van de Zilveren Nipkowschijf heeft de genomineerde tv-programma’s van 2024 bekendgemaakt. De dramaserie Bodem van Eva Crutzen maakt kans op de tv-prijs, samen met de documentaireserie De Afhaalchinees van Kelly-Qian van Binsbergen, en de historische dramaserie De Joodse Raad (EO) van Paula van der Oest en Roos Ouwehand. Een speciale vermelding gaat naar het zomerseizoen 2023 van B&B Vol Liefde. De winnaar wordt op donderdag 13 juni bekend gemaakt in Het Ketelhuis in Amsterdam.

Nominaties Zilveren Nipkowschijf 2024:

Bodem (BNNVARA)

Met Bodem leverde Eva Crutzen een overdonderende prestatie. Ze schreef en regisseerde de serie en speelde de hoofdrol op aanstekelijke en ontroerende wijze. Bodem biedt behalve een blik
op een hedonistisch dertigersbestaan vooral een fraai gedoseerd verhaal over de gevolgen van rouw. Met innovatieve vormgeving bleek Bodem een ontzettend knap geconstrueerde en vaak erg geestige dramaserie.

De Afhaalchinees (Omroep Zwart)

Kelly-Qian van Binsbergen debuteerde dit seizoen met een documentaireserie over adoptie die zowel schokkend als hilarisch is, zeer persoonlijk als informatief en nieuwswaardig. Bovenal verrast ze door de speelse, vernieuwende vorm, met aan online video ontleende stijlmiddelen als de springerige montage en het gebruik van animatie. Met moed en lef behandelt zij het leed van geadopteerden en de structurele misstanden van internationale adoptie. Actueel is de serie ook: in april stemde de Tweede Kamer voor het geleidelijk afschaffen van adoptie uit andere landen.

De Joodse Raad (EO)

De Joodse Raad (EO) van regisseur Paula van der Oest is een monumentale dramaserie over de Shoah. Het subtiele script van Roos Ouwehand (Oogappels) neemt de kijker stapsgewijs mee in de gecompliceerde keuzes van Raadsvoorzitter David Cohen (Pierre Bokma), wiens beleid van ‘vertragen en meebewegen met de bezetter om erger te voorkomen’ ook uit goede bedoelingen voortkwam. Het ambigue spel van Pierre Bokma gaat door merg en been. Tegenover hem staat zijn daadkrachtige dochter Virrie (kordaat gespeeld door Claire Bender) die even geloofwaardig tegenovergestelde keuzes maakt. Het zijn juist de gewone mensen en hun dagelijkse dilemma’s die centraal staan, niet de oorlogshandelingen. Een serie die discussie losmaakt over een ongemakkelijk hoofdstuk in de geschiedenis.

Speciale vermelding Zilveren Nipkowschijf 2024

De jury van de Zilveren Nipkowschijf kent de Speciale Vermelding 2024 toe aan B&B Vol Liefde, uitgezonden op RTL4. Na twee al behoorlijk succesvolle seizoenen, hebben de makers zichzelf met het derde seizoen (zomer 2023) overtroffen. De Nipkowjury beloont niet vaak reality-programma’s, maar de makers hebben met een nagenoeg perfecte en snelle mix van bestaande reality-formats (zoals Boer Zoekt Vrouw en Ik Vertrek) een nieuwe standaard voor het hele genre neergezet. Daarbij komt de bijzondere casting van kandidaten, de snelle en sfeervolle montage én de onovertroffen voice-over van Jeroen Kijk in de Vegte. Het plezier dat de makers moeten hebben gehad bij het maken van dit programma spatte van het scherm.

De Jury

De jury van de Zilveren Nipkowschijf bestaat sinds 1961 en wordt samengesteld uit televisiecritici en mediajournalisten. Dit jaar hebben zitting: Renate van der Bas (voorzitter) en Maaike Bos (beiden Trouw), Amber Wiznitzer en Wilfred Takken (NRC), Dennis Jansen en Angela de Jong (Algemeen Dagblad), Bernice Breure en Daphne van Rossum (De Telegraaf), Yasmina Aboutaleb en Arno Haijtema (De Volkskrant), Stefan Raatgever (Het Parool), Walter van der Kooi (De Groene Amsterdammer) en Ron Vergouwen (freelance mediajournalist bij o.a. NPO Radio 1).

Vanuit de Stichting Nipkow wordt ook de Zilveren Reissmicrofoon georganiseerd. De nominaties voor deze audioprijs worden volgende week woensdag bekend gemaakt.

De documentairereeks Onze man bij de Taliban (VPRO) van Thomas Erdbrink en Roel van Broekhoven is bekroond met de Zilveren Nipkowschijf 2023. De winnaars kregen de prijs op 15 juni uit handen van juryvoorzitter Renate van der Bas in het Ketelhuis te Amsterdam. Regisseur Van Broekhoven kreeg al drie keer eerder een Nipkowschijf. In 2015 ontving hij samen met Erdbrink dezelfde tv-prijs voor Onze man in Teheran. De Stichting Nipkow reikt jaarlijks deze prijzen van de kritiek uit aan de beste podcasts, radio- en tv-programma’s.

Vincent Bijlo overhandigde de Zilveren Reissmicrofoon aan Michiel Driebergen en Edwin Koopman voor hun podcast Stad in oorlog: Charkiv één jaar onder vuur (VPRO). DJ Armin van Buuren nam de Ere Zilveren Reissmicrofoon in ontvangst voor zijn radiowerk. Cabaretiers Niels van der Laan en Jeroen Woe kregen de Ere Zilveren Nipkowschijf voor het satirische programma Even tot hier (BNNVARA). Een speciale vermelding ging naar tv-maker Raven van Dorst.

De documentaire De jurk en het scheepswrak (NTR) van regisseur en scenarioschrijver Arnold van Bruggen en de dramaserie Rampvlucht (KRO-NCRV) van scenarioschrijver Michael Leendertse, regisseur Lourens Blok en co-regisseur Edson da Conceicoa waren de andere genomineerden voor de Zilveren Nipkowschijf. De andere twee genomineerden van de Zilveren Reissmicrofoon 2023 waren 3voor12 (VPRO) en de podcast De Taxioorlog (BNR Nieuwsradio). Een speciale vermelding was er voor de makers van de podcast De Rob Touber Sound, Jim Immig en Frank Jochumsen.

Niels van der Laan en Jeroen Woe kregen de Ere-Nipkow voor hun tv-show ‘Even tot hier’. Foto Patrick van Emst

Uit het juryrapport over Onze man bij de Taliban:

‘De onvoorstelbare beelden staan op ons aller netvlies gegrift: Afghanen die in blinde paniek hun land proberen te verlaten nadat de Taliban de macht hebben gegrepen, desnoods door zich als krankzinnigen aan de vleugels van een vertrekkend vliegtuig vast te klampen. Niet iedereen denkt bij die beelden: laat ik eens gaan kijken hoe het daar nu is. Journalist Thomas Erdbrink en regisseur Roel van Broekhoven deden dat wel.’

Uit het juryrapport van Stad in Oorlog:

‘ Charkiv heeft in deze podcast een stem, een vrouwenstem Ze vertelt: “Het was nog donker op 24 februari 2022. De buurtsuper was al open. Iemand kwam sigaretten halen. Toen ging opeens het luchtalarm en begon het gedonder. Michiel Driebergen en Edwin Koopman tekenen in audio op hoe Charkiv en haar bewoners overleven. Op zeer radiofonische wijze in full stereo. We horen het asfalt van de buitenwijken veranderen in kinderkopjes in het centrum. We lopen mee naar de negende verdieping van een kapotgeschoten flat, waar vlak achter de voordeur van een appartement een matras ligt waarop een stel waarvan de man chronisch ziek is al een jaar overleeft. We horen hoe de inwoners murw gebeukt zijn door de doffe dreunen van de inslaande Russische raketten. Sommigen doen niet eens meer de moeite om en schuilplaats op te zoeken als het luchtalarm gaat. Stad In Oorlog brengt wat wij ons met geen mogelijkheid kunnen voorstellen dichtbij: hoe het is om te leven in oorlog.’

Radiomakers Michiel Driebergen en Edwin Koopman kregen de Reissmicrofoon voor de podcast ‘Stad in oorlog’. Foto Patrick van Ernst

De jury van de Zilveren Nipkowschijf (sinds 1961) en bestaat uit televisiecritici en mediajournalisten. Dit jaar hebben zitting: voorzitter Renate van der Bas en Maaike Bos (Trouw), Rinskje Koelewijn en Wilfred Takken (NRC), Dennis Jansen en Angela de Jong (Algemeen Dagblad), Bernice Breure en Patricia Cortie (De Telegraaf), Yasmina Aboutaleb en Arno Haijtema (de Volkskrant), Stefan Raatgever (Het Parool), Walter van der Kooi (De Groene Amsterdammer) en Ron Vergouwen (freelance mediajournalist bij o.a. NPO Radio 1).

Vincent Bijlo (radiorecensent NRC) is de voorzitter van de jury van de Reissmicrofoon, die verder bestaat uit Arjan Snijders (mediajournalist), Edwin Wendt (freelance mediajournalist), Frederique de Jong (presentator en podcaster Follow the Money), Miranda van Holland (radiomaker), Paul van der Lugt (oud-directeur RTV Utrecht), Roeland van Zeijst (radiospecialist Broadcast Magazine) en Rutger Boxhoorn (radiodocent Hogeschool InHolland).

Onze man bij de Taliban (VPRO) van Thomas Erdbrink en Roel van Broekhoven is donderdag 15 juni in Amsterdam bekroond met de Zilveren Nipkowschijf 2023. In de documentaireserie trekt Erdbrink met zijn filmploeg door Afghanistan nadat het Amerikaanse leger is vertrokken, en de Talibanstrijders het land hebben ingenomen. Hij legt vast hoe de bevolking, vooral de vrouwen, zuchten onder het nieuwe islamistische regime. Het is de tweede keer het duo samen de televisieprijs krijgt; in 2015 werd hun gelijksoortige serie Onze man in Teheran bekroond. Regisseur Roel van Broekhoven wint reeds voor de vierde keer.

Het juryrapport:

De onvoorstelbare beelden staan op ons aller netvlies gegrift: Afghanen die in blinde paniek hun land proberen te verlaten nadat de Taliban de macht hebben gegrepen, desnoods door zich als krankzinnigen aan de vleugels van een vertrekkend vliegtuig vast te klampen. Niet iedereen denkt bij die beelden: laat ik eens gaan kijken hoe het daar nu is. Journalist Thomas Erdbrink en regisseur Roel van Broekhoven deden dat wel.

Het leverde een intense en adembenemende serie op vanuit een gesloten land waar de mensen van de een op andere dag hun toekomstplannen zagen verdampen. Vooral meisjes en vrouwen, maar ook Afghaanse mannen lijden onder de wanhopige situatie. De gesprekken die Erdbrink met hen voert – in het Farsi – vertellen hoe walgelijk oneerlijk de macht van de terreur is. En hoe traumatiserend het leven in een oorlogsgebied.

Maar ook toont Onze man bij de Taliban hoe dapper mensen kunnen zijn die niets meer hebben te verliezen behalve hun waardigheid en hun leven. Helaas biedt het zien van de vierdelige serie uiteindelijk weinig hoop voor een snelle verbetering van het leven in deze hel op aarde. De makers hoopten hoofdpersonen te vinden die je als kijker door de serie heen beter zou gaan leren kennen. Een moeilijke taak in het onvoorspelbare Afghanistan: keer op keer bleken al gefilmde hoofdpersonen opeens gevlucht te zijn. Per saldo kleurt juist dat het sombere verhaal precies in.

De jury koos de serie als een van de genomineerden voor de Zilveren Nipkowschijf 2023 niet alleen wegens het emotionerende eindresultaat, maar ook wegens de complexiteit van de productie en het lef van de makers en medewerkers, zowel aan Nederlandse als aan Afghaanse zijde. Ook de kwaliteit van het camera- en geluidswerk van Jackó van ’t Hof en Dennis Kersten verdient alle eer.

Niels van der Laan, Jeroen Woe en hun team krijgen dit jaar de Ere Zilveren Nipkowschijf voor hun satirische programma Even tot hier. Dat maakte juryvoorzitter Renate van der Bas op 10 mei bekend in de talkshow Jinek.

De drie genomineerden voor de jaarlijkse Zilveren Nipkowschijf zijn de documentaire De jurk en het scheepswrak (NTR) van regisseur en scenarioschrijver Arnold van Bruggen, de vierdelige serie Onze man bij de Taliban (VPRO) van journalist Thomas Erdbrink en regisseur Roel van Broekhoven, en de dramaserie Rampvlucht (KRO-NCRV) van scenarioschrijver Michael Leendertse, regisseur Lourens Blok en co-regisseur Edson da Conceicoa. Raven van Dorst krijgt een Speciale Vermelding.

Ere Zilveren Nipkowschijf 2023

Even tot hier (BNNVARA)

Jeroen Woe en Niels van der Laan leveren al sinds het begin van Even tot hier hoge kwaliteit satire over het nieuws van de week. Hun kracht: het grote nieuws verpakken tot slimme, uiterst geestige, muzikale en altijd actuele televisie. Ze maken lastige onderwerpen toegankelijk voor een breed publiek en mixen die vervolgens handig met andere grappen over alles en iedereen. Zo werd – een hoogtepunt – de afhandeling van de Groningse aardbevingsschade verbonden met de valse noten van Eurovisie-deelnemers Mia en Dion. Van der Laan en Woe zijn in hun negende seizoen in hun beste vorm tot nu toe.

Nominaties Zilveren Nipkowschijf 2023

De jurk en het scheepswrak (NTR)

Een wildwestverhaal in de Waddenwateren, een technisch verhaal over de conservering van cultureel erfgoed, en vooral: een verhaal over hartstocht. De driedelige serie De jurk en het scheepswrak (NTR) ontrafelt met precisie en gevoel voor avontuur wat er allemaal speelt rond de schatten van een zeventiende-eeuws scheepswrak. Tussen munten, zilver en eeuwenoude palen kwam ‘de Nachtwacht van de Nederlandse maritieme archeologie’ boven water, een kostbare zijden jurk. De jutters spoten hem met de tuinslang schoon en toonden hem op een barbecuefeestje. Respectloos? Zonder hen waren die schatten überhaupt niet opgedoken.

Texelaar Arnold van Bruggen komt dicht bij alle partijen en geeft je handvatten om géén gemakkelijke mening te vormen. De personages zijn ijzersterk en illustreren een boeiende kloof in Nederland: die tussen de gewone, traditionele burger en de gespecialiseerde instituties.

Onze man bij de Taliban (VPRO)

We kennen de beelden allemaal: Afghanen die in blinde paniek hun land wilden verlaten, desnoods door zich aan de vleugels van een vertrekkend vliegtuig vast te klampen, nadat de Taliban de macht hadden gegrepen. Niet iedereen denkt bij die beelden: goh, laat ik eens gaan kijken hoe het daar nu is. Journalist Thomas Erdbrink en regisseur Roel van Broekhoven deden dat wel. Het leverde een intense serie op vanuit een gesloten land waarin vooral vrouwen van de een op andere dag hun toekomstplannen zagen verdampen. Vrouwen die wel enorm strijdbaar zijn, blijkt uit de gesprekken die Erdbrink met hen voert. Erdbrink was niet de enige die geregeld met tranen in de ogen zat.

Rampvlucht (KRO-NCRV)

Een dodelijke ramp, gevolgd door een brij van halve waarheden en leugens, en een politieke afwikkeling op zijn lelijkst: de serie Rampvlucht verbijsterde en overdonderde met een dertig jaar oud verhaal, waarover het laatste woord nog lang niet gezegd bleek te zijn. Maar, het is een dramaserie, en mag je feiten en fictie wel mengen? Of was dit laatste juist precies wat er na de Bijlmervliegramp in 1992 gebeurde? De waarheid was zoek. En zolang feitenkoning en journalist Vincent Dekker achter het eindresultaat van de serie staat, zullen de nog altijd gefrustreerde betrokkenen blij zijn met Rampvlucht.

Speciale vermelding Zilveren Nipkowschijf 2023

Raven van Dorst

Raven van Dorst is een ontwapenende, overrompelende televisiepersoonlijkheid die we al een paar jaar een keer willen eren. Zoals Raven in Boerderij van Dorst de onthullingen loskrijgt: briljant. Van Waylons problemen ‘down there’ tot een openhartige Paul de Leeuw over zijn intimiderende sterrengedrag. Als je ziet hoe authentiek Raven zelf rondbanjert op dat erf, verbaast het niet. De maskers vallen af, omdat die het eigen masker allang heeft afgedaan. Of waarschijnlijk nooit heeft opgehad. Ook in Nachtdieren treedt Raven iedereen met open vizier tegemoet. Van Dorst neemt de kijker op een onbevangen manier mee in de nachtelijke belevenissen van iedereen die op hun pad komt. In Wie van de 3 is Raven een welkom panellid met prikkelende opmerkingen.

Nipkow

De jury van de televisieprijs Zilveren Nipkowschijf (sedert 1961) bestaat uit televisiecritici en mediajournalisten. Dit jaar hebben zitting: Renate van der Bas (voorzitter) en Maaike Bos (beiden Trouw), Rinskje Koelewijn en Wilfred Takken (NRC), Dennis Jansen en Angela de Jong (Algemeen Dagblad), Bernice Breure en Patricia Cortie (De Telegraaf), Yasmina Aboutaleb en Arno Haijtema (de Volkskrant), Stefan Raatgever (Het Parool), Walter van der Kooi (De Groene Amsterdammer) en Ron Vergouwen (freelance mediajournalist bij o.a. NPO Radio 1).

De Stichting Nipkow organiseert ook de audioprijs de Zilveren Reissmicrofoon. De Ere Zilveren Reissmicrofoon gaat dit jaar naar dj Armin van Buuren. De drie nominaties voor de Zilveren Reissmicrofoon 2023 zijn: het muziekplatform 3voor12 (VPRO), de podcast Stad in oorlog: Charkiv één jaar onder vuur (VPRO) en de podcast De Taxioorlog (BNR Nieuwsradio) een speciale vermelding is er voor de podcast De Rob Touber Sound.

Vorig jaar won Boos: This is the Voice de Zilveren Nipkowschijf en nam Paul Witteman de Ere Zilveren Nipkowschijf in ontvangst. De makers van het Eurovisie Songfestival 2021 (NPO/NOS/AVROTROS) kregen een speciale vermelding.

De winnaars van de Zilveren Nipkowschijf en de Zilveren Reissmicrofoon worden op donderdag 15 juni bekend gemaakt in het Ketelhuis in Amsterdam. Later in het jaar eert Beeld & Geluid de winnaars van de Ere Zilveren Nipkow en de Ere Zilveren Reissmicrofoon met een portret in de Wall of Fame. In de glazen wand worden winnaars uit verleden en heden door kunstenaar Jaap Drupsteen in glas vereeuwigd.

De Ere Zilveren Reissmicrofoon gaat dit jaar naar Armin van Buuren. Voor de jaarlijkse Zilveren Reissmicrofoon 2023 koos de jury verder drie genomineerden: het multimediaal platform voor popmuziek 3voor12 (VPRO), de podcast Stad in oorlog: Charkiv één jaar onder vuur (VPRO) en de podcast De Taxioorlog (BNR Radio). De speciale vermelding is dit jaar voor de podcast De Rob Touber Sound.

De Zilveren Reissmicrofoon (sedert 1966) is de jaarlijkse prijs van de kritiek voor het beste radioprogramma of de beste podcast. De winnaars van de Reissmicrofoon en de Nipkowschijf (televisie) worden gekozen op 15 juni, wanneer ook Armin van Buuren wordt gehuldigd. Het Hilversumse museum Beeld & Geluid zal Van Buuren bijzetten in de Wall of Fame. In deze glazen wand zijn winnaars uit verleden en heden vereeuwigd door kunstenaar Jaap Drupsteen.

Ere Zilveren Reissmicrofoon 2023: Armin van Buuren

De lieveling van de Nederlandse dance-scene maakt de titel ‘dj’ dubbel waar: als veelgeprezen club-artiest en als radiomaker. Zijn zelfontwikkelde radioshow A State of Trance werd rond de eeuwwisseling geboren op SLAM!-voorloper ID&T Radio en groeide gestaag uit tot het populairste muziekprogramma ter wereld, waar ook in Nederland de commerciële grootmachten regelmatig strijd om leveren. Vanuit zijn hiervoor speciaal ontworpen radiostudio in Amsterdam brengt Armin al mixend en presenterend wekelijks zo’n veertig miljoen luisteraars in meer dan tachtig landen in vervoering, met sfeervolle selecties en onovertroffen overgangen.

Van Buuren zet de toon in knappe koppelingen met online-platforms en sociale media. Hij maakte ASOT tot een echt radioprogramma, met interactieve onderdelen als de Future Favorite en de Service for Dreamers. Sympathiek is dat Van Buuren steeds meer ruimte gunt aan nieuw talent. Sinds zijn terugkeer bij Radio 538 neemt Armin daar ook de radioklassieker Dance Department voor zijn rekening.

Genomineerden Zilveren Reissmicrofoon 2023

3voor12 (VPRO, 3FM)

3voor12 is in haar 25-jarig bestaan uitgegroeid tot een veelzijdig muziekplatform. Met 3voor12 weet de VPRO op 3FM, online en dankzij de vele eigen lokale redacties menig muziekliefhebber te voorzien van nieuwe muzikale ontdekkingen, live shows, recensies, interviews en rapportages vanaf de grote alternatieve muziekfestivals. 3voor12 is een merk vanuit het verzet geboren, doorgegroeid onder verschillende presentatoren en altijd inhoudelijk goed in stand gehouden door een ijzersterke redactie.

In de pre-streaming tijden was 3voor12 het platform om nieuwe muziek te ontdekken. Altijd relevant, verrassend en vernieuwend, nooit volgend maar bij uitstek voor de troepen uit. De jury wil in dit jubileumjaar stil staan bij 25 jaar 3voor12. 25 jaar waarin muziekliefhebbers aan hun trekken konden komen en menig muzikant dankzij dit platform een publiek wist te vinden.

De Taxioorlog (BNR Nieuwsradio, Sander ’t Sas)

Twintig jaar na het uitbreken van de Amsterdamse taxioorlog doet Sander ’t Sas opnieuw verslag van de gebeurtenissen. De onderzoeksjournalist vertelt het verhaal van de liberalisering van de taximarkt en de rellen in de hoofdstad die hieruit volgden. ‘T Sas gebruikt zijn uitgebreide archief en vult dit aan met interviews met betrokkenen. De jury prijst de samenstelling van de podcast, de kwaliteit en het gebruik van de oude opnames en specifiek de zo herkenbare Amsterdamse tongval van de hoofdrolspelers. Het siert Sander ’t Sas dat hij zelf een zeer bescheiden rol inneemt, het verhaal op de voorgrond plaatst en zoveel mogelijk mensen aan het woord laat.

Stad in oorlog: Charkiv één jaar onder vuur
(VPRO, NPO Radio 1, Michiel Driebergen en Edwin Koopman)

Stad In Oorlog brengt dichtbij wat wij ons met geen mogelijkheid kunnen voorstellen: hoe het is om te leven in oorlog. Charkiv heeft in deze podcast een stem, een vrouwenstem. Ze vertelt: “Het was nog donker op 24 februari 2022. De buurtsuper was al open. Iemand kwam sigaretten halen. Toen ging opeens het luchtalarm en begon het gedonder. Er verschenen pantservoertuigen en tanks in de straten, ik lig op een steenworp afstand van Rusland. Er stond een Z op. Een Z? De Z van Zelensky? Nee, de voertuigen waren Russisch! Mijn bevolking is sinds het begin van de oorlog gehalveerd, van 2 miljoen naar 1 miljoen.”

Onder de vluchtenden was ook radiocorrespondent Michiel Driebergen. Maar hij kwam terug, om in audio op te tekenen hoe Charkiv en haar bewoners overleven. Dat heeft hij op zeer radiofonische wijze gedaan, in full stereo. We horen het asfalt van de buitenwijken veranderen in kinderkopjes in het centrum. We lopen mee door een kapotgeschoten flat. Horen Alexandra, die al de leden van het koor waarin ze zat kwijtraakte. En altijd weer het luchtalarm, gevolgd door zware klappen die door merg en been gaan. Sommige mensen zijn inmiddels zo murw dat ze niet meer naar de schuilkelder gaan. Ze weten, als ze ’s avonds gaan slapen, niet of ze de ochtend zullen halen.

Zo is het om te leven in een oorlog.

Speciale vermelding Zilveren Reissmicrofoon 2023

De Rob Touber Sound (Frank Jochemsen en Jim Immig)

Archief-jager Frank Jochemsen (40) en zijn sidekick Jim Immig (32) vonden elkaar 17 jaar geleden in hun liefde voor Wim Sonneveld. Van het een kwam het ander en ze stuitten op televisieregisseur en platenproducer Rob Touber. Hij speelde een essentiële rol in de carrières van artiesten als Adèle Bloemendaal, Jenny Arean en Gerard Cox. Jochemsen en Immig gebruikten de coronatijd om het verloren gewaande oeuvre van Touber, die furore maakte tussen 1965 en 1975, boven water te halen.

De podcast zit vol geweldige muziek, liedjes die de jury – toch wel redelijk vertrouwd met Nederlandstalige muziek – nog nooit had gehoord. Ze gaan ook langs bij de nog in leven zijnde artiesten met wie Touber heeft gewerkt. Samen luisteren ze naar de opnames die ze hebben opgedolven. De schellen vallen van je oren – wat een sound, en wat een liefde voor het lied.

Jury

Vincent Bijlo (Radiorecensent NRC) is de voorzitter van de jury van de Zilveren Reissmicrofoon 2023, die verder bestaat uit Arjan Snijders (mediajournalist), Edwin Wendt (freelance mediajournalist), Frederique de Jong (presentator en podcaster Follow the Money), Miranda van Holland (radiomaker), Paul van der Lugt (oud-directeur RTV Utrecht), Roeland van Zeijst (radiospecialist Broadcast Magazine) en Rutger Boxhoorn (radiodocent Hogeschool InHolland).

Jaarlijks herdenkt de Stichting Nipkow de radio- televisiemakers die in het voorgaande jaar overleden, hieronder in alfabetische volgorde. De beelden van de schokkende moord op misdaadverslaggever Peter R. de Vries staat de meeste mensen nog op het netvlies gebrand; zijn afwezigheid zal nog jaren worden gevoeld binnen en buiten de mediawereld. Maar ook anderen zullen zeer worden gemist, van KRO-reporter Willibrord Frequin en VPRO-bestuurder Arend Jan Heerma van Voss tot de 29-jarige RTL-verslaggever Ruud ten Wolde. Onderstaande lijst is samengesteld door Hans Beerekamp (hans.beerekamp@gmail.com) die ook hetschimmenrijk.nl beheert, een site gewijd aan doden uit de filmwereld.

François Boulangé, presentator en quizredacteur (67), 11 september

Pier van Brakel, bijrolacteur in tv-series (88), 20 februari

Truus Dekker, actrice, vooral bij Wim T. Schippers (99), 8 januari

Sien Diels, actrice in ‘Sesamstraat’ (74), 17 oktober

Eric van der Donk, acteur (92), 4 december

Willibrord Frequin, televisieverslaggever (80), 26 mei

Arend Jan Heerma van Voss radiomaker, omroepbestuurder en acteur (79), 27 februari

Heddy Honigmann, regisseur van documentaires en fictie (70), 21 mei

Guus Jansen, uitgever, presentator Radio Luxemburg, oprichter Radio Noordzee (87), 2 juli

Gerard Klaasen, radioverslaggever KRO-RKK (60), 8 mei

Marijn de Koning, eerste vrouwelijke verslaggever NOS Journaal (78), 30 november

Gijs de Lange, acteur, onder meer in ‘Het Klokhuis’ (65), 25 mei

Ismaël Lotz, vlogger en cameraman TVNoord en Omrop Fryslân (46), 12 januari

Jaap Maarleveld, acteur (‘Okkie Trooy’) (97), 28 september

Max Moszkowicz sr., strafpleiter, columnist, ‘Recht voor z’n Raab’ (95), 27 januari

Hero Muller, acteur en hoorspelregisseur (83), 26 juli

Henny Orri, actrice (96), 4 januari

Boudewijn Paans, hoofdredacteur VPRO Gids en hoorspelschrijver (77), 1 juli

Piet Paulusma, weerman (65), 20 maart

John van de Rest, dramaregisseur en producent (82), 6 april

Dick Rienstra, zanger en acteur (80), 4 juli

Wim Rijken, acteur, zanger en tv- en radiopresentator (63), 18 mei

Roy Ristie, presentator en radiomaker (68), 3 december

Sis van Rossem, presentator Hier zijn de Van Rossems (77), 4 mei

Jan Rot, zanger, vertaler, schrijver, quizdeelnemer (64), 22 september

Kees Schaepman, journalist en hoofdredacteur VPRO Radio (75), 5 maart

K. Schippers, schrijver, journalist en tv-maker (84), 12 augustus

Eric Schneider, acteur, twee keer in tv-serie als prins Bernhard (87), 23 mei

Jos Slats, onderzoeksjournalist, onder meer bij ‘Reporter’ (62), 19 december

Sandra Timmerman, zangeres, ‘De Gert & Hermien Story’ (57), 11 juli

Hummie van der Tonnekreek, eindredacteur ‘Big Brother’ (76), 19 januari

Theo Uittenbogaard, televisie- en radiomaker, vooral voor VPRO (76), 22 april

Skip Voogd, radiopresentator ‘lichte muziek’ (88), 11 december

Peter R. de Vries, misdaadverslaggever (64), 15 juli

Guus van Waveren, regisseur (88), 11 juli

Joop van Wijk, documentaireproducent en -regisseur (71), 16 februari

Jeffrey Willems, radio-dj, onder meer NPO Radio 2 (53), 18 maart

Ruud ten Wolde, redacteur en verslaggever RTL Boulevard (29), 9 oktober

(Beeld Omroep Max)

Vandaag is de jury van de Zilveren Nipkowschijf onder voorzitterschap van Trouw-recensent Renate van der Bas tot het volgende besluit gekomen. Een Ere Zilveren Nipkowschijf is toegekend aan Paul Witteman. De drie genomineerden voor de Zilveren Nipkowschijf 2022 zijn: BOOS This is The Voice (BNNVARA) uitgezonden via YouTube en gepresenteerd door Tim Hofman, de dramaserie Het Jaar van Fortuyn (AVROTROS) onder regie van Michiel van Jaarsveld en de door Roozbeh Kaboly geregisseerde documentaireserie Mijn vader de gelukszoeker (VPRO) over Nadia Moussaid en haar vader Alice. Een speciale vermelding gaat naar het Eurovisie Songfestival 2021 (AVROTROS).

De genomineerden voor de Zilveren Reissmicrofoon zijn eveneens bekend. Voorzitter Vincent Bijlo en de jury nomineerden drie kandidaten. De onbekende kinderen van Kamp Westerbork, een podcast van Rob Trip en anderen voor NPO Radio 1 (NOS), het radiowerk van Jet Berkhout voor NPO Radio 4 (AVROTROS) en Bureau Buitenland NPO Radio 1 (VPRO) gepresenteerd door Tim de Wit en Sophie Derkzen. Een speciale vermelding is voor Tim op het Broek (KINK) en de Ere Reissmicrofoon gaat naar Hans Hogendoorn. De volledige juryrapporten verschijnen later op www.nipkowschijf.nl.

Ere Zilveren Nipkowschijf

Paul Witteman

In 1998 schreef de toenmalige jury van de ‘reguliere’ Zilveren Nipkowschijf: Paul Witteman zal de televisiegeschiedenis ingaan als een programmamaker die in de jaren 90 als geen ander zijn stempel heeft gedrukt op de informatieve sector. Hij was en is niet alleen een voortreffelijk presentator, maar ook een intelligent interviewer, die zich met schijnbaar groot gemak op de moeilijkste gebieden begeeft.

In 2022 staat deze reputatie nog steeds, en is nu zelfs verbreed door Wittemans prestatie om met Podium Witteman een van de geliefdste muziekprogramma’s van de Nederlandse omroep te hebben gebouwd. Een oeuvre dat een Ere Zilveren Nipkowschijf verdient, met een gouden randje.

Nominaties Zilveren Nipkowschijf

BOOS This is The Voice (BNNVARA)

Zelden had een programma zo’n kolossale impact als BOOS This is the Voice, het onderzoek dat het team van Tim Hofman (BNNVARA) deed naar grensoverschrijdend gedrag bij het televisieprogramma The Voice of Holland. De makers legden de lat hoog voor zichzelf. Het journalistieke spitwerk werd met grote toewijding en geduld uitgevoerd en de online uitzending zelf blonk uit door helderheid en een eigentijdse vormgeving. BOOS This is The Voice liet heel Nederland meevoelen hoe machtsmisbruik kan ontstaan en hoe er jarenlang van weggekeken kan worden.

Het jaar van Fortuyn (AVROTROS)

De dramaserie Het jaar van Fortuyn toont op weergaloze wijze hoe Nederland in het tragische jaar 2002, waarin de eerste politieke moord in meer dan honderd jaar plaatsvindt, voorgoed verandert. De hoofdpersonages, de provocatieve columnist Pim Fortuyn en de bedachtzame PvdA-lijsttrekker Ad Melkert in aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen worden uitstekend vertolkt door respectievelijk Jeroen Spitzenberger en Ramsey Nasr. Ook Fedja van Huêt als Mat Herben heeft een glansrol in de vijfdelige AVROTROS-serie.

Mijn vader de gelukszoeker (VPRO)

In de driedelige serie Mijn vader de gelukszoeker (VPRO) reist televisiemaker Nadia Moussaid met haar vader Alice de route terug die hij aflegde om zijn geluk te beproeven in Europa. Zijn particuliere verhaal vertelt op indringende manier het brede verhaal van migratie: de dromen, het uiteenspatten ervan in de rauwe Europese werkelijkheid, en de families die verscheurd raken. Een serie die je blik op migratie verandert.

Speciale vermelding Zilveren Nipkowschijf

Eurovisie Songfestival 2021 (NPO/NOS/AVROTROS)

Het vlekkeloos uitgevoerde spektakel was een show case van waartoe Nederlandse televisiemakers en tv-technici in staat zijn: vele vernieuwende technische hoogstandjes, op het gebied van live-registratie, licht, geluid, regie, decor, logistiek. Het was een brevet van vakmanschap, waar menig buitenland niet aan kan tippen.

Ere Zilveren Reissmicrofoon

Hans Hogendoorn
In zijn inmiddels een halve eeuw beslaande audiocarrière heeft Hans Hogendoorn, het auditieve uithangbord van de NOS en Radio 1, ons geleerd wat het verschil is tussen een stem hebben en een stem zijn.

Genomineerden Zilveren Reissmicrofoon

De onbekende kinderen van Kamp Westerbork (NOS) NPO-podcast
Rob Trip maakte met zijn NOS-team van De onbekende kinderen van Kamp Westerbork een gedegen, diepgaande maar ook relatief compacte documentairereeks. De combinatie van scherp onderzoek, indringende vormgeving en effectief gesneden interviews met de overlevenden maakte diepe indruk op de jury.

Jet Berkhout (AVROTROS)
Jet Berkhout is vlaggendraagster van het nieuwe, toegankelijker Radio 4. Hoe zij een luisteraar weet mee te trekken in haar muzikale kennis en passie bewees Berkhout ook in de podcastserie ‘Alle wegen leiden naar Morricone’.

Bureau Buitenland (VPRO)
In Bureau Buitenland wordt journalistiek van hoog niveau bedreven, die wij gedurende rest van de dag op Radio 1 soms node missen. Bureau Buitenland is een schraag onder de zender en is, in een steeds onrustiger wordende wereld, urgenter dan ooit.

Speciale vermelding Zilveren Reissmicrofoon

Tim op het Broek (KINK)
Bij Tim op het Broek is de kracht van radio in volle glorie te horen. KINK drijft op deze authentieke en bevlogen radiomaker die hier vast niet zijn laatste plek op de nationale radio heeft gevonden.

De Zilveren Nipkowschijf 2022 is bestemd voor het beste tv-programma of de beste tv-maker, in de periode tussen 1 mei 2021 en 1 mei 2022. Vorig jaar werd de prijs uitgereikt aan Nieuwsuur (NOS/ NTR) en was er een speciale vermelding voor De Wasstraat (Human). De Ere Zilveren Nipkowschijf ging toen naar Het Sinterklaasjournaal (NTR). De Zilveren Reissmicrofoon ging naar NRC Podcasts, de Nederlandse Top 40 won de Ere Reissmicrofoon. Sorry voor mijn broertje/ verklaring omtrent gedrag kreeg een speciale vermelding.

De winnaars worden op donderdag 16 juni bekend gemaakt tijdens de feestelijke zestigjarige jubileumeditie van de Zilveren Nipkowschijf in aanwezigheid van veel oud winnaars bij Beeld & Geluid in Hilversum. Later dit jaar eert Beeld & Geluid de winnaars van de Ere Zilveren Nipkow en de Ere Zilveren Reissmicrofoon met een portret in de Wall of Fame.

Jury Zilveren Nipkowschijf

De jury van de Zilveren Nipkowschijf bestaat dit jaar uit – voorzitter – Renate van der Bas en Maaike Bos (beiden Trouw), Arjen Fortuin en Wilfred Takken (NRC), Dennis Jansen en Angela de Jong (Algemeen Dagblad), Bernice Breure en Patricia Cortie (De Telegraaf), Yasmina Aboutaleb en Arno Haijtema (De Volkskrant), Roelf Jan Duin (Het Parool), Walter van der Kooi (De Groene Amsterdammer) en Ron Vergouwen (freelance mediajournalist bij o.a. NPO Radio 1).

Jury Zilveren Reissmicrofoon
Vincent Bijlo (Radiorecensent NRC) is de voorzitter van de Zilveren Reissmicrofoon. De jury bestaat uit: Arjan Snijders (Mediajournalist), Edwin Wendt (Freelance mediajournalist), Frederique de Jong (Presentator en podcaster Follow the Money), Miranda van Holland (Radiomaker), Paul van der Lugt (Oud-directeur RTV Utrecht), Roeland van Zeijst (Radiospecialist Broadcast Magazine), Rutger Boxhoorn (Radiodocent Hogeschool InHolland).