Nadat hij al een carrière als schrijvend journalist was gestart (Haagse Post, Muziekkrant OOR), begon Peter van Bruggen rond 1978 aan een loopbaan bij de KRO-Radio. Feitelijk is die nooit opgehouden. Zijn pensionering, nu ruim zes jaar geleden, leek even het einde. Maar Peter van Bruggen is gewoon doorgegaan.
Dat bewees hij met De Midzomernachtsdroom, zijn tot radioprogramma’s bewerkte podcasts die vorig jaar werden uitgezonden door BNNVARA op NPO Radio 1. Deze zomer is hij weer reisleider van virtuele trips door verre landen in de zomereditie van KRO’s Goudmijn op Radio 5.
Van Bruggen is een verhalenverteller, die de radio als medium heeft gekozen. Gelukkig maar. Momenteel zijn bewerkte interviews met grote popsterren (Elton John, Blondie) te horen als podcast via Radio 5.
Peter recyclet soms onderdelen uit zijn immense archief, maar nooit is dat storend en nog altijd worden nieuwe hoofdstukken toegevoegd. De Midzomernachtsdroom kende vorig jaar afleveringen over Trump en een Orwelliaanse aflevering Brave New Korea over de parallellen tussen de totalitaire staten die de allemaal met open ogen zien opereren. Iedereen kent George Orwell, maar niemand grijpt in.
Het Weeshuis van de Hits uit de jaren tachtig is zijn bekendste programma. Zelf vind Van Bruggen de virtuele reizen in Route du Soleil, later op Radio 2, nog beter geslaagd, vanwege de verbeterde technische mogelijkheden. Met zijn beeldende manier van radio maken heeft Peter veel aan het medium toegevoegd. Op vijf jaar live ochtendradio in de jaren negentig na, maakte Peter van Bruggen altijd gescripte programma’s, waarin over elk woord, elke overgang tussen twee platen en elk geluid was nagedacht. En dat is nog steeds zo.
Voor de nieuwe zomerserie van Goudmijn kocht de 71-jarige maker een nieuwe set microfoons, om toch vooral technisch optimaal uitgerust op geluidenjacht te kunnen gaan.
De 25-jarige Carter is een groot muziekliefhebber met een brede smaak die het aanbod hoorbaar ‘open minded’ benadert. Waar deejays bij ‘de commerciëlen’ nog grotendeels zijn veroordeeld tot lijstje van de muziekredactie of playlists uit de computer, is bij zowel Radio 2 als Radio 5 als 3FM sinds enige tijd weer sprake van muzikale inbreng door de deejays. Zoals het hoort. Aan Carter is die vrijheid toe te vertrouwen. Haar zaterdagavondshow Club Carter is de opmaat voor een avondje of nachtje stappen. Hierin veel dansbaar werk, maar ook felle gitaarrock en soms een ‘classic’ van bijvoorbeeld Joy Division.
Sinds april is ze de vaste presentator van 3Voor12 Radio, het dagelijkse blok van de VPRO op de late avond. Dit programma was al redelijk grenzeloos, maar het lijkt het onder Sagid nog meer te worden. 3FM heeft eindelijk gekozen voor een aan het Belgische Studio Brussel verwante left of centre-benadering waar het de muziek betreft, met veel nieuwe, nog niet ontdekte muzikanten en bands. Sagid Carter is een van de stemmen van die nieuwe aanpak.
Anders dan veel collega’s, speelde Sagid niet op haar tiende al ‘deejaytje’ op haar slaapkamer. Min of meer bij toeval kwam ze bij de radio – in eerste instantie FunX – nadat haar zus haar een laatste zetje gaf. Haar aanpak werd hierdoor fris en eigen. Niet het deejayen, maar de journalistiek, met name interviewen, hadden al vroeg haar interesse. Op de radio vertaalde haar engagement zich recent na de moord op George Floyd in een persoonlijk gesprek met haar moeder over de betekenis van huidskleur.
De bagage van journalistiek en maatschappelijke betrokkenheid neemt ze ook mee in de podcastserie Cartish Radio, waar gemonteerde voxpops van een paar minuten worden afgewisseld met gesprekken van een uur of langer met auteurs, artiesten of wetenschappers.
Virus Verhalen is een podcastserie die bij aanvang van de coronacrisis in allerijl, maar zeer professioneel is opgetuigd. In vijftien afleveringen komen we te weten hoe Nederland het virus beleeft. De podcast trekt je met heldere en treffende intro’s en passende muziektonen de verschillende verhalen in. Individuele verhalen die herkenbaar zijn, zoals de eerste aflevering waarin de maakster Heleen Hummelen onder het balkon van haar oude moeder staat bij een verpleegtehuis, maar bijvoorbeeld ook van de huismeester van een boekhandel in de Dominicanenkerk in Maastricht die vertelt over ouders die pedagogische boeken kopen omdat ze bang zijn dat ze anders leerachterstanden oplopen.
We komen in Virus Verhalen achter de voordeur, voorbij de quarantainelinten van het verpleeghuis en in het thuisklasje. We horen hoe mensen elkaar toch proberen te bereiken en elkaar een hart onder de riem steken. Maar ook hoe het soms misgaat. We horen verhalen uit het verpleeghuis, het faillissement van een theater te Boxmeer, de steeds drukker wordende natuurgebieden, een vanwege de dichte horeca florerende viswinkel, een actrice die van de ene dag op de andere haar werk kwijt is. We horen hoe de gevolgen van de maatregelen diepe sporen trekken door Nederland. Ook horen we kinderen vertellen hoe zij de corona-tijd beleven
De verhalen gaan door alle lagen van de bevolking heen: van marktkoopmannen en artsen tot sekswerkers. En ook alle leeftijden komen aan bod: we horen de geluidjes van baby Wiep en de verzuchtingen van Dien uit de Jordaan die vlak voordat ze overlijdt op 99-jarige leeftijd nog vertelt dat ze ‘goed gaat’ en dat er ‘ontzaggelijk goed voor haar gezorgd wordt’.
De podcast neemt ons mee op een tocht door wachtend en op anderhalve meter afstand levend Nederland. We leren personen kennen die regelmatig terugkeren. Hij is prachtig radiofonisch gemaakt. We horen Radio Doc op zijn best. Hier wordt radiodocumentairegeschiedenis geschreven.
Roelof Hemmen gaat in BNR’s Big Five in gesprek met de hoofdrolspelers van de belangrijkste actuele dossiers van Nederland. Elke werkdag, een uur lang. Eén dossier per week.
Het gaat bijvoorbeeld een week lang over de fiets, mede mogelijk gemaakt door lease-a-bike.nl (‘zet heel Nederland op de fiets’) want hij koppelt elke week een sponsor aan de show. Op maandag hoor je mensen als Marco te Brömmelstroet, fietshoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam, die de fiets in een heel ander perspectief plaatst dan de meeste wetenschappers.
De dag daarna volgt dan Lucas Harms, van de Dutch Cycling Embassy, die fietskunde en –kennis exporteert, dat is big business.
Arend Schwab komt aan het woord, professor mechanica aan de TU Delft, die een fietslaboratorium heeft opgezet waar hij onderzoek doet op het gebied van zaken als veiligheid. Zo heeft hij een zelfsturende fiets ontwikkeld, omdat uit onderzoek bleek dat veel ouderen ten val komen omdat ze niet meesturen met hun fiets.
Na een week luisteren is je kijk op de fiets definitief veranderd. En dat geldt voor alle dossiers die Hemmen behandelt. Of het nou gaat om de vleesindustrie, waarbij hij bijvoorbeeld een varkens-econoom aan het woord laat, of Suriname, de woningbouw, de pensioenen, corona over de grens: BNR’s Big Five informeert je van alle kanten en verruimt je blik.
De deskundigen zijn uitstekend gecast, en vaker dan bij andere programma’s vrouw.
BNR’s Big Five is radio gemaakt door een oprecht geïnteresseerde presentator die zich, dat hoor je, snel nieuwe kennis en inzichten eigen kan maken.
Binnenkort stopt Roelof Hemmen ermee, maar we gaan er vanuit dat zijn opvolgers net zo kundig en kritisch zullen interviewen als hij dat doet. BNR is dit aan het programma verplicht.
Zijn opleiding aan de toneelacademie in Maastricht doet vermoeden dat Stefan Stasse zich verbonden voelt met het theatrale aspect van het leven. En inderdaad, dat is gebleken.
Hij vond zijn podium in de radiostudio en biedt op dat toneel eigenlijk elke luisteraar met liefde een plek aan. En zo zorgt hij ervoor dat in zijn uitzendingen het alledaagse leven plotseling boven het maaiveld terecht komt en iedereen een hoofdrol krijgt.
Want Stasse is als geen ander geïnteresseerd in het wel en wee van zijn luisteraars. Dat laat hij horen in de gesprekken in zijn programma De Staat Van Stasse. Zoals hij dat eerder ook doet in Het Theater van het Sentiment, het programma dat in 2001 al een keer de Zilveren Reissmicrofoon won. Die gesprekken zijn uiterst herkenbaar voor iedereen.
Stefan maakt ‘gewone’ radio. Terwijl in andere studio’s de bulderende lach van presentatoren en talloze sidekicks de leegte moet vullen met holle decibellen blijft het in Stefans studio rustig. Bij Stasse wordt niet gebulderd, maar geglimlacht. Door de luisteraar. Vanwege herkenning of ontroering. Want de dingen waar je zo makkelijk overheen kijkt kunnen zo zeer de moeite waard zijn, blijkt uit zijn programma’s.
Stefan Stasse heeft geen haast. Woordspeligheden en een nerveus makend tempo laat hij links liggen, want hij maakt radio die niet modieus hoeft te klinken om eigentijds te kunnen zijn.
De liefde voor het medium spat er vanaf.
Hij maakt van zijn radioprogramma’s een organisch geheel. Hij ademt radio. Alsof zijn programma’s nooit bedacht zijn, maar er altijd gewoon al waren. We zijn met zijn allen bij hem op bezoek in de studio, we voeren vanzelfsprekende gesprekken en luisteren naar muziek die hij ons graag wil laten horen. Niets meer en niets minder.
Bij Stasse is de drempel heel laag, terwijl de lat hoog ligt. Want Stasse neemt uiteindelijk vooral zichzelf mee naar z’n radiowerk.