1978 – IKON

De Zilveren Nipkowschijf 1978 ging naar de hele IKON. De jury kreeg zoveel IKON-programma’s ter tafel dat besloten werd deze hele omroep te eren. Directeur televisie ds. Wim Koole sprak een dankwoord uit.

In het afgelopen, opnieuw magere, televisiejaar sprong er geen enkele programma zo uit, dat een Nipkowschijf bij voorbaat vast stond. Toch was het de jury tijdens de discussies al spoedig duidelijk dat op een of andere wijze de IKON niet gepasseerd kon worden.

De opsomming van opvallende programma’s die door deze kleine zendgemachtigde aan de kijkers werden aangeboden, groeide tot zo’n lange lijst, dat we allengs tot een unaniem oordeel kwamen dat met een bekroning van de IKON-programma’s in hun totaliteit de Zilveren Nipkowschijf ook dit jaar niet willekeurig vergeven zou zijn.

Om te beginnen waren daar de programma’s voor de jeugd, liever nog voor het hele gezin, op de woensdagavond. Met onder meer: Heeft de regen een vader?; Iemand zoals jij; Kinderen in Thailand; Jouw wereld, mijn wereld; de bewerking van het Gouden Griffelboek Kon Hesi Baka en de selectie uit de beste buitenlandse kinderprogramma’s.

Men kan van dit pakket zeggen dat er een uitstekende synthese werd gevonden van kwaliteit en zinvolle inhoud, met als ideologische draad de poging om algemene maatschappelijke problemen duidelijk te maken in een voor kinderen begrijpelijk taal. De woensdagavonden van de IKON blijven huizenhoog uitsteken boven de zeer wisselvallige en vaak onverantwoord slechte programma’s waarmee menig andere omroep kinderen via de televisie probeert bezig te houden.

Ook op de vrijdagavond bracht de IKON een waslijst aan goede tot voortreffelijke programma’s uit binnen- en buitenland. Om te beginnen de Geloof, Hoop en Liefdeshow, waarvan overigens tijdens de jurering de zwakke punten niet buiten beschouwing bleven, om niet te zeggen dat de meningen over deze veel besproken serie tamelijk verdeeld waren.

Genoemd kunnen verder worden de drie films van Rolf Orthel over Tunesië en Sri Lanka in hun verhouding met Nederland; de Poolse Ontmoetingen, ook van Orthel; de reeks Nieuwe Ketters van Philip Engeland en Jeanne Wikler; de serie Des Duivels Trawanten van Peter Hofstede en De salon van het verdriet van Kees Hin en Sandra van Beek.

Dit is niet een volledige opsomming en we vergeten maar even de wat mindere uitzendingen, die ondanks een bepaalde mislukking toch altijd een duidelijk uitgangspunt hadden dat op z’n minst zinvol was, zoals de serie Jeugd en agressief gedrag. Ook de rubriek Kenmerk mag natuurlijk in het te prijzen lijstje niet ontbreken, vooral vanwege de informatie over de Derde Wereld.

Er is in feite door de IKON het afgelopen jaar geen enkele minuut zendtijd verspild over zomaar gevuld. Men kan opmerken dat de IKON als speciale zendgemachtigde geen rekening hoeft te houden met de verlammende kijkcijfers. Maar de druk van toezichthouders uit kerkelijke kringen en vanuit de omroepen die de IKON als het ware beheren , was het afgelopen jaar zeker zo groot als die welke gewone omroepen ondervinden in hun gevecht om ledenmassa’s.

Bij dit alles was de IKON er zich steeds van bewust dat men soms moeilijke kwesties presenteerde aan het grote publiek dat televisiekijkers per definitie vormen. Wat men noemt elitaire programma’s waren er niet bij. De IKON opende voor vele kijkers de ogen voor talrijke zaken die van belang zijn voor iedereen. Wast ontbrak was slechts de vrijblijvendheid en dat is niet iets wat men een zendgemachtigde, die zich bewust is van haar verantwoordelijkheid, kwalijk kan nemen. Alleen hoeft de IKON, als zij doorgaat, nooit te rekenen op een Televizierring of een Zilveren Dollie.

Behalve dat de IKON het meest duidelijke gezicht toonde van alle zendgemachtigden, was het opvallend hoe al die programma’s niet alleen vanuit een gezamenlijke visie, maar ook vanuit een gezamenlijke groep denkende en creatieve programmamakers werden geproduceerd. Dat was voor ons des te meer reden om niet alleen een enkel programma of een enkele programmamaker te onderscheiden, waarbij tekort zou worden gedaan aan anderen.

De Zilveren Nipkowschijf voor het seizoen 1977-1978 komt daarom bij een team van programmamakers dat bewees, dat de televisie, in tegenstelling tot wel eens in Hilversum wordt beweerd, geen matig medium behoeft te zijn dat per definitie slechts matige programma’s kan brengen.