Ramses

Winnaar
Zilveren Nipkowschijf 2014

Maar goed dat wij juryleden geen omroepbaas, netmanager of subsidieverschaffer zijn.

Want als een producent zich had gemeld met het plan voor een vierdelige dramaserie over een extreem charismatische en onnavolgbare acteur, zanger, componist en, niet te vergeten, persoonlijkheid als Ramses Shaffy, dan hadden wij gevraagd waar hij alleen al een acceptabele hoofdrolspeler dacht te vinden. En als de stad Amsterdam geen decor maar mede-hoofdrolspeler zou zijn – en dan niet  huidig Mokum maar dat van de jaren ’60 en ’70 – dan was de vraag geweest hoe hij dat in hemelsnaam dacht te verwezenlijken.

Bovendien, was er niets originelers te bedenken dan de zoveelste biopic? En als die initiatiefnemer ook nog eens zichzelf als regisseur op het oog had, met een mooie staat van dienst maar vooral op documentairegebied – dan hadden wij vermoedelijk ‘nee’ verkocht. God straffe dus dit keer eens niet de verantwoordelijke autoriteiten’ (om met Nescio te spreken). Maar bovenal uiteraard lof en hulde voor Michiel van Erp, zijn Familie en alle andere betrokkenen bij de productie, die, wat sceptici onmogelijk leek, van de grond kregen. Van de grond, omdat er nu een waardig dramamonument voor Ramses bestaat, maar vooral ook in de zin dat de productie ging vliegen – een begrip dat voorbehouden is aan podiumkunsten en aan de chemie die tijdens een live-uitvoering in de zaal tot stand kan komen, maar die ook hier gerechtvaardigd lijkt omdat het prachtig gemaakte fictie is die de kijker aanspreekt in hoofd en hart.

Die een prachtig beeld geeft van stad, tijd en protagonist. Die Shaffy tekent in zijn uitzonderlijkheid daar en toen. En in de rol die hij speelde in verandering van cultuur en mentaliteit. De kijker valt, afhankelijk van leeftijd, wéér of voor het eerst voor zijn charisma, charme en talent (dankzij de briljante vertolking van Maarten Heijmans). Maar krijgt naast zijn onweerstaanbaarheid ook de onuitstaanbaarheid mee van een beschadigd zondagskind dat, wie zijn pad kruiste, geluk, genot en bevrijding bracht maar vaak ook schade aandeed. Ramses als prachtige vlam die nachtvlinders aantrekt met soms fataal gevolg. Maar Ramses uiteindelijk ook in eenzaamheid en zelfvernietiging. Net als veel van zijn slachtoffers blijft de kijker toch van hem houden. Maar de serie is zo veel meer dan een onvergetelijk personage en hoofdrol. Het verhaal wordt prachtig verteld, dramaturgisch en in beeld. De cast is sterk. De evocatie van ‘oud Amsterdam’ is technisch prachtig. Een van de mooiste dramaproducties in tijden.

Foto: De makers van Ramses. Foto: Wim Kluvers

De Nipkowschijf-uitreiking wordt mogelijk gemaakt door onze sponsors