Srebrenica – De machteloze missie van Dutchbat

Coen Verbraak wordt genomineerd voor zijn driedelige documentaireserie Srebrenica – De machteloze missie van Dutchbat (BNNVARA), een imposante reeks interviews met Nederlandse militairen die er in de zomer van 1995 niet in slaagden om de inwoners van de enclave Srebrenica de door de VN beloofde bescherming te bieden, met de dood van meer dan achtduizend jongens en mannen tot gevolg.

De geïnterviewde militairen en oud-militairen laten zich door Verbraak in de ziel kijken. In de gesprekken wordt duidelijk dat zij niet op hun taak waren voorbereid: militair niet en mentaal niet. Ze vertellen over de vernederingen die de VN (‘United Nothing’) moesten ondergaan van de Bosnische Serviërs. Die namen de Nederlanders niet serieus, maar waren wel bereid een borrel met hen te drinken. De relatie met de doodsbange bewoners van Srebrenica was moeizaam.

De getuigenissen zijn knap verweven met documentaire beelden die de kijker dicht bij de dramatische gebeurtenissen op de compound van de vaak onmachtige Nederlandse soldaten brengen. Je ziet hoe een kolossale ramp zich stapje voor stapje voltrekt, hoe uiteindelijk ook mannen die zich bij de militairen op de compound bevonden werden overgedragen aan de Serviërs. Daarbij is aangetekend dat Srebrenica het verhaal is van Dutchbat – inclusief het onvermijdelijke schuldgevoel dat sommige militairen nog steeds achtervolgt – en niet dat van de slachtoffers en hun nabestaanden.

Verbraak heeft het beeld van Dutchbat voor veel kijkers doen kantelen. Hij heeft het vermogen om de (ex-)militairen tot openheid en reflectie te verleiden, zoals hij dat eerder deed in de verwante serie Onze jongens op Java. Verbraak onderscheidt zich daarmee niet alleen als een televisiemaker die met grote compassie en daadkracht te werk gaat, maar ook als een journalist die noodzakelijke oral history bedrijft over de episoden in de recente geschiedenis waar Nederland beschaamd op terugkijkt.